info@drmehmetyuksel.com 0551 028 86 00

B�brek Ta�� Hastal��

B�brek Ta�� Hastal��

�roloji

Ta� hastal�� nedir?

Ta� idrar yollar�nda mineral tuzlar�n�n çökerek birikmesi sonucu olu�maktad�r. Ta� genellikle böbreklerde olu�makla birlikte mesanede de olu�abilmektedir. Böbrekte ta��n nas�l olu�tu�u tam olarak bilinmemesine ra�men bir tak�m teoriler mevcuttur. Üriner sistem ta� olu�umunda pek çok sebep mevcuttur. Genetik yatk�nl�k, beslenme ve co�rafi özelliklerde ta� olu�um nedenlerindendir. Ülkemizde Do�u Anadolu, Güneydo�u Anadolu ve Ege bölgesinde di�er bölgelere nazaran daha çok ta� hastal�� görülmektedir.

Kaç çe�it böbrek ta�� vard�r?

Böbrek ta�lar� genellikle kalsiyum oksalat, kalsiyum fostat, ürik asit ta�lar�, magnezyum ta�lar� ve sistin ta�lar�ndan olu�maktad�r. Genelllikle ta�lar�n belirtileri ayn� olmas�na ra�men ta�lar�n yakla��k olarak %75 i kalsiyum ta�lar�d�r. Daha az s�kl�kla fosfat ve ürik asit ta�lar� görülür. Ta�lar�n analiz edilip cinsinin belirlenmesi ta� tedavisinin planlanmas�, tekrar�n�n önlenmesi ve diyet planlanmas� aç�s�ndan çok önemlidir.

Ta� hastal�� Belirtileri nelerdir?

Ta� e�er böbrekte ise y�llarca belirti vermeyebilir. Zamanlar böbre�in çal��mas�n� etkileyerek böbre�in kayb�na veya böbrek kanseri gibi bir tak�m hastal�klara sebep olabilmektedir. Böbrekte çok a�r�ya sebep olmayan ta� böbekten ç�k�p üretere dü�tü�ünde �iddetli yan a�r�s� mide bulant�s� , kusma ve ta��n yerine göre kas��a vuran a�r�ya sebep olur. S�kl�kla bu �ikayetlere idrarda kan da e�lik eder.

Ta� olu�umundan kurtulmak mümkün mü? Nas�l bir diyet uygulanmal�?

Baz� ta� hastal�klar�nda ta��n yeniden olu�umu veya olu�mu� ta��n eritilmesi mümkündür. Fakat bu durum her ta� cinsi için geçerli de�ildir. Yeni ta� olu�umundan korunmak ve mevcut ta��n eritilmesi için baz� kriterler mevcuttur.

Ta��n cinsinin belirlenmesi (örne�in kalsiyum oksalat ta��, enfeksiyon ta��, ürik asit ta�� ve sistin ta�� gibi) tedavide ve tekrar�n önlenmesinde önemli bir kriterdir.

Ta� dü�ürme s�kl�� önemlidir. 10 y�l içinde sadece bir kez küçük bir ta� dü�üren hastada ayr�nt�l� bir analize pek gerek yoktur. Ancak özellikle s�k aral�klarla ta� dü�üren veya ta� olu�turan hastalarda ayr�nt�l� analiz yap�lmas� çok gereklidir.

Böbrekleri s�k s�k ta� yapan hastalarda mutlaka ta��n analizi ve ayr�ca kan ve idrarda metabolik analizlerin yap�lmas� gereklidir. Bu analizlerde ta� olu�umuna yol açan ve düzeltilebilecek nedenler ara�t�r�lmaktad�r. Örne�in ba��rsaktan kalsiyum emilimi fazla ise buna göre diyet verilmelidir. Böbrekten kalsiyum at�l�m� fazla ise diyette k�s�tlamaya gerek yoktur. Her iki durumda da kalsiyum ta�� olmas�na ra�men birisine diyet k�s�tlamas� di�erine ise böbre�e etkili idrar söktürücü ilaç kullan�lmaktad�r.

�drar�n PH s�n�n de�i�tirilmesi de ta�lar�n ta�lar�n önlenmesinde ve eritilmesinde etkilidir. Ayr�ca paratiroid bezinin kötü çal��mas� �iddetli ta� hastal��na sebep olmaktad�r.

Diyet uygulanmas�nda ise dengeli beslenme, bol miktarda s�v� tüketimi, k�rm�z� etin ve tuz un k�s�tlanmas� önemlidir. Ayr�ca e�lik eden metabolik hastal�klar�n (diyabet, yüksek tansiyon..) kontrol alt�na al�nmas� ta� olu�um riskini azaltmaktad�r.

Ta� hastalar� ne kadar su içmelidir?

Tas olu�umunu engellemek için günde en az 2-2,5 litre idrar ç�karacak �ekilde su tüketilmelidir.

Baz� hastalar bira içmenin ta� hastal��n� önledi�ini ve ta� dü�ürmeyi kolayla�t�rd�� gibi yanl�� bir inan�� içinde bize ba�vurmaktad�r. 1970 li y�llarda Polonya da yap�lan bir çal��mada daha çok bira ve tereya�� tüketenlerde daha az böbrek ta�� oldu�u saptanm��. Ancak daha sonra yap�lan hiçbir çal��mada bu bulgular do�rulanmam��t�r. Bu iddia bilimsel olarak do�ru kabul edilmemektedir. Do�rusu ta�� olan hastalar�n bol su içmeleridir.

Ta�� olan hastalar süt ve süt ürünlerini tüketebilir mi?

Süt ve süt ürünleri kalsiyumdan zengindir. Ta�lar�n çok büyük bir k�sm� da kalsiyum ta�lar�d�r. O halde kalsiyumu diyetten k�s�tlarsak ta� olu�umu azal�r gibi bir dü�ünce yanl��t�r. Kalsiyum ta�lar�n�n çok az� diyetteki kalsiyum ile ilgilidir. Kandaki kalsiyumun ana kayna�� kemiklerdir. Diyetteki kalsiyum baz� özel durumlar d��nda �iddetli olarak k�s�tlanmaz. Baz� durumlarda kan kalsiyumu normal olsa bile kalsiyumun börekten fazla at�lmas� ta� olu�umunu artt�r�r.

Özellikle büyüme ça�� ve menapoz sonras� osteoporoz riskinin çok oldu�u durumlarda kalsiyum k�s�tlamas� zararl� bile olabilir. Ayr�ca bazen diyetteki kalsiyum k�s�tlamas� di�er ta� olu�umunu artt�ran oksalat�n ba��rsaktan emilimini artt�rabilir. Son yap�lan Amerikan Üroloji Kongresinde kan kalsiyumunu artt�ran D vitaminin al�nmas�n�n sak�ncas� olmad�� belirtilmi�tir. Osteoporoz hastalar�nda ki�ide ta� olmas� halinde bile yemeklerle birlikte 1000 miligram� geçmemek kayd�yla kalsiyum kullan�labilece�i bile söylenmektedir.

ESWL Tedavisi (Vücut d��ndan �ok dalgalar� ile ta� k�rma) Nedir?

Normalde 6-15 mm boyutundaki ta�lar için ilk uygulanams� gerekn tedavilerden biridir. �ok dalgalar� bir noktada yo�unla�t�r�larak ta� k�rma i�lemidir. son derece güvenili bir metotdur. Genellikle aneztezi gerektirmez. Ayaktan uygulanan bir tedavidir. �laç tedavisi ve bol su ile dü�meyen 6-7 mm alt�ndaki ta�lara da uygulanabilir.

Bu kadar avantaj�n�n yan�nda önemli dezavantajlar� da vard�r. her ta� ne yaz�k ki ESWL tedavisi ile k�r�lamamaktad�r. ta��n bulundu�u yere ve sertlik derecesine göre %60-0 oran�nda ba�ar�l� olabilmektedir. ayr�ca tedavi süresinin 1-1,5 ay sürmesi önemli bir dezavantajlar�ndan biridir. Bu durum böbrekteki hasar�n artmas�na sebep olmaktad�r. ayr�ca ta��n odaklanmas�nda XR kullan�ld�� için hasta az miktarda da olsa radyasyona maruz kalmaktad�r. ultrason ile odaklayan cihazlar da mevcut olmas�na ra�men bu cihazlarda ta� parças� üretere girdi�inde çaresiz kal�nabilmektedir.

ESWL tedavisinde ta��n önceden k�r�l�p k�r�lmayaca��n� anlamak ve bu arada böbre�in zarar görmemesini sa�lamak iyi bir ürolojik de�erlendirmeyi gerektirmektedir. Son dönemde kontrass�z bilgisayarl� tomografi ta��n ESWL tedavisi ile k�r�l�p k�r�lmayaca��n� öngörebilmektedir. Bilgisayarl� Tomografide ta��n sertli�i konusunda ESWL tedavisine ba�lamadan önce fikir sahibi olunup tedavi seçiminde zaman kayb� önlenmeye çal��lmaktad�r.

Böbrek Ta�lar�nda ESWL Tedavisi Animasyon Videosu:

Lazerle Endoskopik Üreter (Böbrek Kanal� Ta�� Tedavisi - Üreterorenoskopi (URSL)

Üreter denilen böbrek kanal�ndaki ta�lar ilaç tedavisi ile dü�müyor ve ESWL tedavisi ile k�r�lam�yorsa, endoskopik olarak kameral� cihazlar ile bu kanala girilerek ta�a ula�mak ve holmium lazer ile ta��n k�r�lmas� ve ya al�nmas� esas�na dayan�r. Bu ameliyattan sonra hasta bir gün içinde normal ya�ant�s�na döner. Lokal veya genel anestezi alt�nda yap�labilir. Birçok merkezde ba�ar� ve güvenle uygulanmaktad�r. Yinede her ameliyat gibi bir tak�m riskleri mevcuttur. Lazer kullan�lmas�, malzeme çe�itlili�i ba�ar� ve güvenli�i artt�ran unsurlardand�r.

Lazerle Endoskopik Üreter (Böbrek Kanal�) Ta�� Tedavisi - Üreterorenoskopi (URSL) Ameliyat� Videosu:

Lazerle Endoskopik Böbrek Ta�� K�rma Ameliyat� ( Flexible URS-RIRS)

Teknolojinin ilerlemesi ile birlikte böbrek ta�lar�n�n tedavisinde birçok alternatif tedavi seçenekleri ortaya ç�km��t�r. Böbrek ta�lar�n�n tedavisinde as�l amaç böbre�e en az zarar vererek maksimum ta�s�zl�k sa�lamakt�r. Geçmi�te aç�k cerrahi ile tedavi edilen böbrek ta�lar� son y�llarda geli�en teknoloji paralel olarak Perkütan nefrolitotomi (PCNL), Retrograd �ntrarenal cerrahi (RIRS) yada vücut d��ndan �ok dalgalar� ile ta� k�rma (ESWL) tedavisi gibi birçok alternatif metodla tedavi edilmektedir.

Yeni nesil fleksible üreteroskoplar�n ve holmium lazer gibi etkin ve güvenli ta� k�r�c�lar�n geli�tirilmesi ile Retrograd �ntrarenal cerrahi (RIRS) ta� tedavisinde önemli bir alternatif haline gelmi�tir. Günümüzde aç�k cerrahiye, perkütan nefrolitotomiye (PCNL) gereksinim duyulmadan Retrograd �ntrarenal cerrahi (RIRS) ile ba�ar�l� bir �ekilde tedavi edilmektedir. Ameliyat sonras� hastan�n ertesi gün taburcu olup, 1-2 gün içerisinde günlük hayat�na dönebilmesi en önemli avantajlar�ndand�r.

Retrograd �ntrarenal cerrahi (RIRS)

Kanama diyatezi olan hastalarda,
A��r� kilolu hastalarda
Kas iskelet sistemi deformitesi bulunan hastalarda
2 cm den küçük böbrek ta�lar�nda
Vücut d��ndan �ok dalgalar� ile ta� k�rma (ESWL) tedavisi ile k�r�lamayan böbrek ta�lar�nda primer tedavi olarak kullan�lmaktad�r.

Holmium Lazer ile Endoskopik Böbrek Ta�� K�rma Ameliyat� (Flexible URS-RIRS)Videosu:

Perkütan Nefrolitotomi (PCNL) (KAPALI BÖBREK TA�I AMEL�YATI)

Böbrekte 20 mm ve üzerinde veya ESWL ile k�r�lamayan daha küçük ve böbre�e zarar veren ta�lar için uygulanan kapal� ameliyat metodudur. Bu yöntem anestezi alt�nda anestezi alt�nda ultrason veya XR k�lavuzlu�unda böbre�e 1 cmlik bir delikten girilerek kameral� cihazlarla ta�a ula��lmas�, a��n holmium lazerle parçalanmas� ve tüm parçalar�n d��ar�ya al�nmas� esas�na dayan�r. En önemli avantaj� 1-2 gün içerisinde hastan�n eve dönebilmesidir. Aç�k ameliyatlarda hastan�n aya�a kalkmas� bile 1-2 haftay� buluyordu. ayr�ca vücudu ta��yan kaslar kesildi�i için kal�c� asimetri ve ciddi yara izi kal�yordu.

PCNL önemli avantajlar� olmas�na ra�men her amelyat gibi ba�z riskler de ta��maktad�r. Bu ameliyatta anesteziye ba�l� problemler, kanama, aç�k ameliyata geçme gibi bir tak�m rikler içermesine ra�men aç�k ameliyata nazaran daha konforlu ve güvenli bir i�lemdir. son zamanlarda teknolojinin geli�mesine paralel olarak microperk yöntemi ile böbre�e giri� deli�i daha da küçülmü� i�lemin güvenli�i ve konforu daha da artm��t�r.

PNL Ameliyat� �le Ç�kar�lm�� Ta� Parçalar�:

Böbrek Ta�� Tedavisinde Perkütan Nefrolitotomi Ameliyat� (S�rttan Delme Yöntemi) Videosu

Laparoskopik Böbrek Ta�� Ameliyat� Tedavisi:

Günümüzde art�k aç�k cerrahi neredeyse hiç kullan�lmamaktad�r. Aç�k cerrahi gereklili�i olabilecek büyük boyutlu veya endoskopik yöntemlerle al�namam�� ta�lar�n tedavisinde de Laparoskopik cerrahi olarak adland�r�lan, karna kesi yapmadan ve kar�n içerisine yerle�tirilen 1 cm çapl� tüpler içerisinden gerçekle�tirilen ameliyat tekni�i tercih edilmektedir. Bu yöntemde de büyük kesi olmad�� için yara izi neredeyse hiç yoktur, ameliyat sonras� a�r� çok daha azd�r, ameliyatta kanama çok azd�r, hasta ameliyat sonras� çok daha k�sa sürede aya�a kalkar ve evine dönebilir.

Böbrek Ç�k��n� T�kam�� Ta��n Laparoskopik Pyelolitotomi Ameliyat� Videosu:

B�brek Ta�� Hastal���

B�brek Ta�� Hastal���

B�brek ve �drar Yolu Ta�lar�

B�brek Ta�� Hastal��

B�brek Ta�� Hastal��